Mowa zależna angielski: kluczowe zasady i praktyczne przykłady

Mowa zależna w języku angielskim to co prawda dość złożony aspekt gramatyki, ale może znacząco wzbogacić nasze umiejętności komunikacyjne. W tym artykule przyjrzymy się głównym zasadom mowy zależnej oraz przedstawimy praktyczne przykłady, które pomogą Ci zrozumieć jej zastosowanie w rzeczywistych sytuacjach.

Spis treści:

1. Mowa zależna – wprowadzenie
2. Struktura mowy zależnej
3. Mowa zależna angielski: następstwo czasów
4. Mowa zależna angielski – inne zmiany
5. Mowa zależna angielski – say vs. tell
6. Mowa zależna angielski – czasowniki modalne
7. Mowa zależna angielski – przykłady

Mowa zależna – wprowadzenie

Mowa zależna (Reported Speech/Indirect Speech) to konstrukcja zdania, która umożliwia przekazywanie cudzych słów czy myśli w taki sposób, aby uniknąć bezpośredniego cytowania. Na przykład, zamiast powtarzać dokładne słowa osoby “I am hungry” – “Jestem głodny”, możemy użyć mowy zależnej, by przekazać tę samą informację “He said he was hungry” – “Powiedział, że jest głodny”.

Struktura mowy zależnej

Struktura mowy zależnej w języku angielskim może się różnić w zależności od tego, czy przekazujemy stwierdzenie, pytanie, czy prośbę. 

Zdania twierdzące: 

podmiot + reporting verb (np. say, tell) + that + zdanie w mowie zależnej

Josh said that he liked the movie.

Pytania:  

podmiot + reporting verb (np. ask, wonder) + pytajnik (if/whether) + zdanie w mowie zależnej (przy czym należy pamiętać o zmianie kolejności słów w twierdzenie)

Julia asked if I was coming to the party.

Prośby i polecenia: 

podmiot + reporting verb (np. insist, ask, tell) + dopełnienie dalsze + “to” + reszta zdania

The doctor told me to stop smoking.

Mowa zależna angielski: następstwo czasów

Jedną z kluczowych kwestii w mowie zależnej angielski jest zmiana czasu. Gdy przekazujemy czyjąś wypowiedź, czas użyty w mowie niezależnej często ulega zmianie w mowie zależnej. Przykładowo, jeśli ktoś używa czasu teraźniejszego w mowie niezależnej, w mowie zależnej zmieniamy go na czas przeszły. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze czas ulega zmianie. Na przykład, jeśli mowa niezależna dotyczy prawdy uniwersalnej lub sytuacji, która nadal jest aktualna, czas może pozostać niezmieniony.

Początkowo może się to wydawać dość skomplikowane, jednak potocznie mówiąc, czasy w reported speech zmieniają się zawsze o jeden czas “do tyłu”:

Present → Past 

„Najdalsza” przeszłość to czasy Past Perfect i Past Perfect Continuous, dlatego właśnie w ich przypadku konstrukcja niewiele się zmienia, gdyż nie ma już “dalszego” czasu. 

Warto zwrócić uwagę na to, iż czasy Future, nie cofają się do czasu Present, ponieważ nie miałoby sensu (nie bylibyśmy wtedy w stanie wyrazić przyszłości). Używamy więc tzw. future in the past, które polega na zamianie will na would.

Mowa zależna angielski – inne zmiany

Jak zapewne udało Ci się zauważyć w powyższych przykładach, nie tylko czasy ulegają zmianie w przypadku tworzenia zdania w mowie zależnej. Dlaczego powinno się pamiętać o zmianie określenia czasu czy miejsca? Wyobraź sobie, że relacjonujesz wypowiedź sprzed tygodnia, w której ktoś używa słowa tomorrow (jutro). Jeśli użylibyśmy słowa tomorrow w mowie zależnej, oznaczałoby to następny dzień od teraz, czyli inny dzień niż miała na myśli osoba mówiąca. To samo tyczy się innych określeń miejsca.

Reported speech:  określenia czasu w mowie zależnej

• last Sunday/month → the Sunday before, the month before
• two days/years ago → two days/years before lub two days/years earlier
• yesterday → the day before, the previous day
• today → that day
• tonight → that night
• this month → that month
• at the moment → at the time
• now → then
• tomorrow → the following/next day
• the day after tomorrow → two days later

Reported speech:  określenia miejsca w mowie zależnej

• here → there
• this place → that place
• these places → those places

Użycie Zaimków i Przymiotników Dzierżawczych w Mowie Zależnej:

Ogólnie rzecz biorąc, zaimki osobowe zmieniają się na trzecią osobę liczby pojedynczej lub mnogiej, z wyjątkiem sytuacji, gdy mówiący przytacza własne słowa:

John said, “This is my car.” →  “John said that that was his car.”

My neighbours asked, “Have you seen our cat?” → My neighbours asked whether I had seen their cat.

• I/me/my/mine, you/your/yours → him/his/her/hers
• we/us/our/ours, you/your/yours → they/their/theirs

Mowa zależna angielski – say vs. tell

Zarówno “say”, jak i “tell” możemy przetłumaczyć na język polski jako „powiedzieć”. Jednak jest jedna kluczowa różnica jeśli chodzi o użycie tych dwóch słów: 

He said that he was unhappy.

He told me that he was unhappy.

Najprościej ujmując, po “say” możemy bezpośrednio relacjonować wypowiedź, za to “tell” potrzebuje dopełnienia – powiedzieć coś komuś.

Mowa zależna angielski – czasowniki modalne

• can → could
• may → might/could
• have to → had to
• must → had to 
• will → would

Nie zmieniamy: would, could, might, ought to, needn’t have, used to

John said, „You may open the window” → John said we could open the window. (pozwolenie)

Anna said, „We may be late” → Anna said we might be late. (możliwość)

Emily said, “I must do the laundry.” → Emily said she had to do the laundry.

Ale

Daniel said, “We could visit grandma on Sunday.” → Daniel said that we could visit grandma on Sunday.

Mowa zależna angielski – przykłady

Ucząc się języka obcego warto analizować jak najwięcej przykładów, dlatego podajemy jeszcze kilka z nich w mowie zależnej, aby pokazać wszelkie zależności, jakie zachodzą w tej konstrukcji.

1. Direct Speech: “We are starting the meeting at 10:00,” said the CEO.

Reported Speech: The CEO said that they were starting the meeting at 10:00.

2. Direct Speech: “Our new product will be launched next month,” announced the Marketing Director.

Reported Speech: The Marketing Director announced that their new product would be launched the following month.

3. Direct Speech: “We have reached our quarterly sales target,” the sales team said.

Reported Speech: The sales team said that they had reached their quarterly sales target.

4. Direct Speech: “I will present the annual report tomorrow,” stated the CFO.

Reported Speech: The CFO stated that he would present the annual report the next day.

5. Direct Speech: “You need to improve your performance,” the manager told the employees.

Reported Speech: The manager told the employees that they needed to improve their performance.

Zrozumienie zasad mowy zależnej w języku angielskim otwiera przed nami nowe możliwości wyrażania cudzych opinii, myśli czy relacji w sposób klarowny i precyzyjny. Przykłady przedstawione w artykule mają na celu ułatwienie przyswajania tej trudnej koncepcji gramatycznej. Praktyka oraz regularne stosowanie mowy zależnej w codziennych rozmowach przyczynią się do jej skutecznego opanowania. Jeśli chcesz poćwiczyć mowę zależną, zapraszamy na nasz kurs gramatyczny Reported Speech.

Potrzebujesz więcej praktyki z gramatyki angielskiej? Wybierz jeden z naszych kursów, na którym omówisz z lektorem wszystkie potrzebne nianse gramatyczne, zarówno na kursach Business English, jak i General English.