Bogate zwyczaje i tradycje Wielkiej Brytanii znane są na całym świecie. I co prawda kultura angielska często kojarzy się z piciem dużych ilości herbaty, brytyjską rodziną królewską i dobrymi manierami, to jednak sięga ona znacznie głębiej. Przekonaj się, że codzienne brytyjskie rozmowy wykraczają poza pogodę, zabawę i piłkę nożną!
Spis treści:
- Kultura w Wielkiej Brytanii: brytyjski przemysł rozrywkowy
- Kultura Anglii – nie tylko herbata
- Kultura Wielkiej Brytanii – aspekty historyczne
- Wielka Brytania kultura i zwyczaje – sport i edukacja
- Kultura angielska: brytyjskie akcenty w centrum uwagi
- Tradycje w Anglii: zwyczaje i święta
Kultura w Wielkiej Brytanii: brytyjski przemysł rozrywkowy
Bogata i popularna kultura brytyjska ma wpływ nie tylko na samą Wielką Brytanię, ale i na cały świat. Do najważniejszych osiągnięć brytyjskiego przemysłu rozrywkowego należą:
1. Beatlesi
W 1960 roku John Lennon, Paul McCartney, George Harrison i Ringo Starr założyli w Liverpoolu angielską grupę rockową znaną jako The Beatles. Ich muzyka została uznana za formę sztuki, a kontrkultura lat 60. rozwinęła się w dużej mierze dzięki temu zespołowi, uważanemu za najbardziej wpływowy zespół wszech czasów. Od muzyki folkowej i indyjskiej po psychodeliczny i hard rock, zespół eksplorował szeroką gamę gatunków muzycznych. Ich brzmienie w twórczy sposób łączyło elementy muzyki klasycznej i tradycyjnego popu.
2. Harry Potter
Napisana przez brytyjską pisarkę J. K. Rowling seria o Harrym Potterze składa się z siedmiu powieści fantasy. Autorka sprawiła, że magiczny świat HP można nazwać dziś fenomenem – pisząc powieść, użyła prostego języka, który jest czytelny dla każdego odbiorcy, niezależnie od wieku czy wykształcenia. Taka uniwersalność daje możliwość przyciągnięcia większej rzeszy fanów. Nie brakuje też w tekście neologizmów, które zostały stworzone przez samą autorkę, np. mugol – osoba niemagiczna, wyjec – samoczytający się list. Popularność magicznego świata HP tak naprawdę coraz bardziej się powiększa. Dziś możemy mówić o drugim pokoleniu czy też drugiej generacji HP, która wyrosła na kanwie popularności spin-offu HP, czyli Fantastycznych Zwierząt
3. BBC
BBC jest częścią krajobrazu kulturalnego Wielkiej Brytanii. W swojej historii wspierała, odzwierciedlała i pomagała kształtować bogatą różnorodność kultury Wielkiej Brytanii i kreatywności jej mieszkańców. Jej programy ubarwiły ich życie i ich wspólne doświadczenia kulturalne, wychodząc z czasem poza granice kraju i wywierając wpływ na kulturę świata. Wkład BBC w obszar kulturowy jest naprawdę szeroki. Przyjmowana za wzorcową, brytyjska forma mediów publicznych stała się inspiracją dla rozwiązań zastosowanych w innych państwach, m.in. w Niemczech.
4. Wiliam Szekspir
William Szekspir, uznawany za jednego z największych dramatopisarzy w historii, ma nieocenione znaczenie dla kultury brytyjskiej oraz ogromny wpływ na kulturę światową. Jego dzieła, w tym takie arcydzieła jak “Hamlet”, “Romeo i Julia” oraz “Makbet”, nie tylko ukształtowały kanon literatury angielskiej, ale również wpłynęły na rozwój teatru, języka angielskiego oraz różnych form narracji. Szekspir inspiruje twórców w różnych dziedzinach sztuki, od literatury po film, muzykę i sztuki wizualne, przyczyniając się do ewolucji i dialogu międzykulturowego na przestrzeni wieków. Jego uniwersalne tematy, takie jak miłość, zdrada, ambicja czy konflikt międzyludzki, znajdują odzwierciedlenie w różnych kontekstach kulturowych, czyniąc jego twórczość ponadczasową i nieustannie istotną na całym świecie.
Kultura Anglii – nie tylko herbata
Pomimo popularności kultury brytyjskiej na całym świecie, brytyjska tradycja kulinarna nie zyskała międzynarodowego uznania. Kuchnia brytyjska jest często określana jako prosta, niewyrafinowana, pozbawiona wyobraźni, obfita i ciężka. Tradycyjne brytyjskie śniadanie jest bardzo obfite. Składa się z jajecznicy, bekonu, fasoli w sosie pomidorowym, warzyw i herbaty. Czasami jajecznicę zastępuje się omletem lub jajkiem ugotowanym na miękko. Owsianka na śniadanie, wbrew powszechnej opinii, jest obecnie rzadko spożywana.
Angielski lunch jest przeważnie dość lekki. Może to być jajko, kurczak w lekkim sosie, kanapki z tuńczykiem, szynka. Posiłek ten jest stosunkowo nowym zjawiskiem, którego początki sięgają czasów panowania królowej Wiktorii. O godzinie piątej wieczorem Brytyjczycy piją herbatę. Posiłek ten nazywany jest five o’clock tea. Podaje się, poza herbatą, podpłomyki, kremówki i słodkie kanapki. Na kolację tradycyjnie jada się steki, zapiekanki mięsne, ziemniaki z warzywami oraz zupy z przecieru warzywnego.
Najpopularniejsze brytyjskie potrawy
– Fish and chips (ryba z frytkami) – frytki i kawałki ryby smażone na głębokim oleju
– Yorkshire pudding – tradycyjna angielska przekąska z ciasta, niesłodzona, przewiewne bułeczki z płynnego ciasta, którego klasyczny skład zawiera tłuszcz ociekający ze smażonego mięsa.
– Shepherd’s pie – zapiekanka z tłuczonych ziemniaków i mielonego mięsa (tradycyjnie jagnięciny) z warzywami i sosem Worcester.
– Trifle – angielski deser składający się z ciasta biszkoptowego przełożonego gęstym kremem, owoców i bitej śmietany. Jest szybki i łatwy do zrobienia, stąd też wzięła się jego nazwa: trifle tłumaczy się jako “drobiazg”.
– Rostbef – duży kawałek wołowiny pieczony w całości w piecu, tradycyjnie bez przypraw i soli, polany olejem roślinnym.
– Scotch Eggs – gotowane lub marynowane jaja w mięsie mielonym i smażone w bułce tartej.
Kultura Wielkiej Brytanii – aspekty historyczne
Zrozumienie brytyjskich zwyczajów i kultury ułatwia spojrzenie na nie z perspektywy bogatej historii kraju. Istotnym aspektem jest fakt, iż Zjednoczone Królestwo składa się z czterech krajów: Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
Historia tego kraju, obejmująca ponad dwa tysiące lat, jest zbyt obszerna, by przedstawić ją w skrócie, lecz spróbujemy podkreślić kluczowe momenty. Już w 55 roku p.n.e. tereny Wielkiej Brytanii doświadczyły inwazji Rzymian, co zapoczątkowało pierwsze intensywne kontakty z kontynentem europejskim. Upadek Rzymu otworzył drogę dla inwazji Saksonów, Wikingów i Normanów.
Conquest, czyli podbój Walii przez Anglików miał miejsce w 1282 roku za czasów Edwarda I, który nadał swemu synowi tytuł Księcia Walii, co miało uspokoić relacje z Walijczykami. W 1536 roku doszło do formalnego zjednoczenia Anglii i Walii. Zjednoczenie ze Szkocją nastąpiło w 1603 roku, gdy angielski monarcha Jakub I Stuart objął tron szkocki, a pełna unia z Irlandią została osiągnięta w 1801 roku. Relacje z Irlandią były jednak napięte, co doprowadziło do uzyskania niepodległości przez południową część wyspy w 1921 roku.
Ekspansja brytyjskiego imperium rozpoczęła się w XVI wieku, zwłaszcza po zwycięstwie nad armadą hiszpańską w 1588 roku, co umocniło pozycję Anglii jako dominującej potęgi morskiej. Wpływy na Dalekim Wschodzie, w Indiach i Amerykach szybko wzrosły, a w apogeum Imperium Brytyjskie obejmowało ćwierć powierzchni globu. W XIX wieku Brytyjczycy odegrali decydującą rolę w pokonaniu Napoleona, stając się hegemonem Europy.
Jednakże XIX i XX wiek przyniósł również wyzwania, takie jak utrata kolonii i osłabienie po I Wojnie Światowej. Mimo to, podczas II Wojny Światowej, Zjednoczone Królestwo pod przywództwem Winstona Churchilla odegrało kluczową rolę w zwycięstwie nad Hitlerem, będąc jednym z ostatnich bastionów oporu w Europie Zachodniej.
Wielka Brytania kultura i zwyczaje – sport i edukacja
Sport odgrywa kluczową rolę w kulturze Wielkiej Brytanii, będąc nie tylko popularną formą rekreacji, ale także ważnym elementem tożsamości narodowej i spoiwem społecznym. Brytyjska pasja do sportu jest widoczna w szerokim zaangażowaniu zarówno w tradycyjne dyscypliny, takie jak piłka nożna, rugby czy krykiet, które mają tu swoje korzenie, jak i w innych formach aktywności sportowej. Wydarzenia sportowe, takie jak Wimbledon czy The Ashes, przyciągają uwagę nie tylko mieszkańców kraju, ale i międzynarodową publiczność, podkreślając globalne znaczenie brytyjskiego sportu. Sport w Wielkiej Brytanii jest również ważnym czynnikiem integracji społecznej, promującym zdrowy tryb życia i współpracę między różnymi grupami społecznymi, przyczyniającym się do budowania poczucia wspólnoty i narodowej dumy.
Podobnie jak sport, edukacja w Wielkiej Brytanii charakteryzuje się wysokim standardem i różnorodnością oferty edukacyjnej, od szkół podstawowych po prestiżowe uniwersytety, które cieszą się uznaniem na całym świecie. Brytyjskie uniwersytety, takie jak Oxford i Cambridge, są synonimem doskonałości akademickiej, przyciągając studentów i badaczy z każdego zakątka globu. Edukacja w Wielkiej Brytanii kładzie duży nacisk na rozwój indywidualny ucznia, krytyczne myślenie oraz umiejętność pracy w zespole, przygotowując absolwentów do skutecznego funkcjonowania w dynamicznie zmieniającym się świecie. Ponadto system ten oferuje szeroki zakres specjalizacji i kursów, umożliwiając młodym ludziom dostosowanie ścieżki edukacyjnej do własnych zainteresowań i aspiracji zawodowych.
Kultura angielska: brytyjskie akcenty w centrum uwagi
Język angielski, rozprzestrzeniając się po całym świecie, przyjmuje różnorodne formy i odcienie, co czyni go fascynującym przedmiotem badań. Jednym z najbardziej charakterystycznych aspektów angielszczyzny jest bogactwo akcentów, szczególnie kierujących nas do Wielkiej Brytanii – kolebki tego języka.
Często myślimy o brytyjskim angielskim jako o jednolitym standardzie, jednak rzeczywistość jest znacznie bardziej złożona. Od szkockiego burr po melodyjne intonacje walijskie, aż po różnorodność akcentów w Anglii – takie jak oksfordzki, cockney czy też bardziej współczesny Estuary English – różnorodność ta jest odzwierciedleniem bogatej historii i kulturowej mozaiki Wysp Brytyjskich. Różnorodność akcentów w języku angielskim brytyjskim jest nie tylko odzwierciedleniem bogatej kultury i historii Wielkiej Brytanii, ale także kluczowym elementem, który sprawia, że nauka tego języka jest tak fascynująca i wzbogacająca.
Zajrzyj na naszego bloga, by dowiedzieć się, skąd się bierze popularność języka angielskiego.
Tradycje w Anglii: zwyczaje i święta
Wielka Brytania, z jej bogatą historią i tradycją, obfituje w zwyczaje i święta, które odzwierciedlają kulturowe dziedzictwo tego kraju. Jednym z najbardziej charakterystycznych świąt jest Boże Narodzenie, obchodzone z wielkim rozmachem, gdzie tradycyjne kolędowanie, dekorowanie choinki i wymiana prezentów łączą się z typowymi dla tego okresu potrawami, takimi jak indyk, pudding bożonarodzeniowy czy mince pie (rodzaj ciastka). Innym ważnym świętem jest Wielkanoc, z jej tradycyjnymi jajkami wielkanocnymi i “hot cross buns”, małymi bułeczkami z krzyżem, pieczonymi na znak Zmartwychwstania.
Guy Fawkes Night, znane również jako Bonfire Night, obchodzone 5 listopada, upamiętnia nieudany spisek prochowy z 1605 roku. Tego dnia na całej Wielkiej Brytanii rozpalane są ogniska, a niebo rozświetlają fajerwerki, a historia Guya Fawkesa ożywa w kulturze brytyjskiej.
Wiosną świętuje się również May Day, czyli święto Majowe, które ma swoje korzenie w starożytnych celtyckich obchodach Beltane. Tego dnia organizowane są tańce wokół majowego słupa, korowody i inne folklorystyczne atrakcje, co ma symbolizować nadejście wiosny i nowych początków.
Boxing Day, obchodzony 26 grudnia, jest tradycyjnym brytyjskim świętem, które początkowo było dniem, w którym służba otrzymywała od swoich pracodawców “Christmas Box” – podarunek jako wyraz wdzięczności za pracę. Obecnie jest to dzień, kiedy ludzie spędzają czas z rodziną i przyjaciółmi, często odwiedzając się nawzajem i wymieniając się prezentami.
Te i wiele innych tradycji i świąt sprawiają, że Wielka Brytania jest krajem, w którym historia i nowoczesność splatają się, tworząc kulturowy krajobraz pełen różnorodności i bogactwa. Jeśli podoba Ci się kultura Wielkiej Brytanii, poczytaj o tym, co możesz zrobić, by mówić jak Anglik.
